წმინდა იოანე ზედაზნელი

[რ უ ს კ ა]

20 მაისს (ძვ. სტ. 7 მაისს) ქრისტეს ეკლესია იხსენიებს წმინდა იოანე ზედაზნელს!

     ღირსი იოანე ზედაზნელი და მისი თორმეტი მოწაფე გახლდნენ ასურელი მოღვაწეები,რომლებმაც საქართველოში სამონასტრო ცხოვრება ააღორძინეს და დაამკვიდრეს. ეს მამები გახლდნენ : იოანე ზედაზნელი, აბიბოს ნეკრესელი, ანტონ მარტყოფელი, დავით გარეჯელი, ზენონ იყალთოელი, თადეოზ სტეფანწმიდელი, ისე წილკნელი, იოსებ ალავერდელი, ისიდორე სამთავნელი, მიქაელ ულუმბოელი, პიროს ბრეთელი, სტეფანე ხირსელი და შიო მღვიმელი.

     ღირსი იოანე ზედაზნელი, ბავშვობიდანვე გამოირჩეოდა ღვთის მორჩილებით. ჯერ კიდევ სრულიად ახალგაზრდა მონაზვნად აღიკვეცა და უდაბნოში წავიდა სამოღვაწეოდ. მისი სიმდბლე, მარხვა და ლოცვა სათნოეყო უფალს და ერთგულ მსახურს მიჰმადლა სენთა კურნებისა და ეშმაკთა განსხმის ნიჭი. სულ მალე მისი სახელი შორს გავრცელდა და მის სანახავად უამრავი ხალხი მოდიოდა, რასაც წმინდა მამა საჭიროდ არ თვლიდა და სწორედ ამიტომ, რამდენიმე მოწაფესთან ერთად მივაედნილი ადგილი აირჩია სამოღვაწეოდ.

     ღვთისმშობლის ბრძანებით იოანე და თორმეტი მოწაფე საქართველოში ჩამოდიან ქრისტეს სჯულის განსამტკიცებლად. უდაბნოში დარჩენილებს თავის ნაცვლად და მოძღვრად ბერი ექვთიმე დაუტოვა, თვითონ კი ძმებთან ერთად საქართველოში წამოვიდა.

     მცხეთას მოახლოებულ მამებს წინ მიეგებნენ მეფე ფარსმანი და კათოლიკოსი ევლავიოსი კრებულითურთ, რომელთაც ანგელოზისგან ეუწყათ წმიდა მამათა საქართველოში მობრძანების შესახებ.

     წმინდა მამები კათოლიკოსის კურთხევით ზედაზნის მთაზე დასახლდა, სადაც ადრე ზადენის კერპი იდგა. მოღვაწეები უბადრუკ სენაკებში ცხოვრობდნენ და მხოლოდ მცენარეულით იკვებებოდნენ.

     იოანეს წმინდა ცხოვრების შემყურეთაგან ბევრს მოუნდა მიეტოვებინა ამა სოფლის ცხოვრება და შეერთებოდა მის სამწყსოს, ზედაზნის მთაზე. ამგვარად, ზედაზნის მთა განდეგილთა სამყოფელი გახდა.

     ღვთისმშობლის ბრძანებით, წმინდა იოანე თავის მოწაფეებს საქართველოს სხვადასხვა მხარეს გაგზავნის საქადაგებლად.

     წმინდა იოანე ზედაზენზე ილია დიაკონთან ერთად დარჩა სამოღვაწეოდ. მოძღვარმა და მოწაფემ მრავალი წინააღმდეგობა და განსაცდელი დაითმინეს. ზედაზენი უწყლო ადგილი იყო და ილია დიაკონი ყოველდღე შორი მანძილიდან ეზიდებოდა წყალს. მოწაფის შრომის შემხედვარე წმიდა იოანემ უფალს წყაროს აღმოცენება სთხოვა. ყოვლადმოწყალე უფალმა ისმინა ვედრება წმიდისა ბერისა და მთის მწვერვალზე მაკურნებელი წყარო აღმოცენდა.

     მოგვიანებით, იოანეს ლოცვით აღმოცენებულ წყაროს დათვი შეეჩვია, თუმცა წმიდა მამის ლოცვით მხეცი მალევე მოთვინიერდა. ამის შემდეგ ზედაზნის ტყის ბინადარი ნადირები კაცთაგან არავის აწყენდნენ. წმინდა იონემ ლოცვით დიდი ხნის დავარდნილი სნეული და დამუნჯებული ადამიანიც განიკურნა. იგი ვერც თავის მოწაფეების უნახავად ჩერდებოდა და ხან თავისთან იბარებდა მოწაფეებს და ხანაც თვითონ მიაკითხავდა ხოლმე.

     უფლისაგან უწყებული აღსასრულის მოახლოების ჯამს, იოანემ თავისთან იხმო მოწაფეები, დაარიგა, აკურთხა და ანდერძად დაიბარა, რომ დაესაფლავებინათ იმ მღვიმეში, სადაც მოღვაწეობდა.

     მოწაფეებმა ისურვეს წმინდა მოძღვარი ზედაზნის ძირას მდებარე მონასტერში დაეკრძალად, თუმცა მოულოდნელად მიწა იძრა და არ დაწყნარებულა მანამ, სანამ არ გაიხსენეს წმიდა მამის ანდერძი და არ გულისხმაჰყვეს, რომ ეს მიწისძვრა ზეციური ნიშანი იყო იმისა, რომ წმიდა იოანე ანდერძისამებრ უნდს დაკრძალულიყო. წმიდა ნაწილთა აღმოყვანების ჟამს მრავალი სნეული და ეშმაკეული განიკურნა.

     908-923 წლებში, კათოლიკოს კლიმენტის დროს, მღვიმის სამხრეთით წმიდა იოანე ნათლისმცემლის სახელობის ეკლესია აშენდა. წმიდა იოანე ზედაზნელის საფლავი არის ტაძრის სამკვეთლოსთან.

     საუკუნეების მანძილზე წმიდა ასურელ მამათა დაარსებულ ლავრებსა და სავანეებში იწვრთნებოდნენ ქართველთა შვილები გონებით და ზნეობით, ხოლო თვით სავანეები დამცველნი და მფარველნი გახლდნენ ყველა იმ მორწმუნისა, ვისაც თავის დაღწევა სურდა ამ ქვეყნიური უსჯულოებისა და ბიწიერებისაგან.

◄ გუშინ | დღეს | ხვალ ►