ფ.დოსტოევსკი - იდიოტი

[თათია]

"იდიოტმა"  ჩემზე უდიდესი შთაბეჭდილება მოახდინა. აშკარაა, რომ დოსტოევსკი კარგად იცნობდა ადამიანის ფსიქოლოგიას. თითქოს თავის თავზე წერდეს, მწერალი ხომ თავადაა ყოველი, თავისი პერსონაჟის შემქმნელი.. რომანში არსებული ყოველი გმირი დოსტოევსკის გულიდან, ფიქრიდან იშვნენ... 

რომანის მთავარი გმირია - თავადი მიშკინი. იგი  სახეა: სიკეთისა, გულწრფელობისა იდეალური ადამიანობისა..  ებრალება განურჩევლად ყველა; უდიდესი მიმტევებლური თვისებით გამოირჩევა.  იგი საზოგადოებაში იდიოტის სახელითაა ცნობილი.

გთავაზობთ ამონარიდებს წიგნიდან:

„ადამიანებს შეუძლიათ იყვნენ მშვენირნი და ბედნიერნი და არ დაკარგონ დედამიწაზე ცხოვრების უნარი. მე არ მინდა და არ შემიძლია დავიჯერო, რომ ბოროტება შეიძლება იყოს ადამიანის ნორმალური მდგომარეობა.“

„ვინა თქვა, ადამიანი უბედური შეიძლება იყოსო? რა ბედენაა ჩემი დარდი და გაჭირვება, თუკი ბედნიერი შემიძლია ვიყო? იცით, ვერ გამიგია, რა გულით უნდა ჩაუარო ხეს, შეხედო და ბედნიერება არ იგრძნო? ელაპარაკო კაცს, გიყვარდეს იგი და ამან არ გაგაბედნიეროს! რამდენი მშვენიერი საგანი კი გვხვდება ყოველ ფეხის ნაბიჯზე, რაიც ყველაზე გზადაკარგულ ადამიანსაც თვალს მოსტაცებს? შეხეთ ბავშვს, შეხეთ დალოცვილ განთიადს, ბალახს, როგორ იზრდება იგი, თვალებს, რომ გიცქერიან და უყვარხართ…“

„ბავშვებს ყველაფერი შეგიძლია უამბო. სულ მიკვირდა, მოზრდილები რა ცუდად სცნობენ-მეთქი ბავშვებს. არც დედ-მამამ იცის თავისი შვილების ამბავი. ბავშვებს კაცმა არაფერი უნდა დაუმალოს; ვითომც პატარები არიან და მათთვის ადრეა ყველაფრის ცოდნაო. რა უბადრუკი მოსაზრებაა! იცით, ბავშვები მშვენივრად ამჩნევენ მშობლებს პატარები ვგონივართ და ისე ფიქრობენ, ვერაფერს მივხვდებითო. სინამდვილეში კი ძნელად გამოაპარებთ რასმე. აბა, ვინ წარმოიდგენს, რომ რა თავსამტვრევი საქმეც არ უნდა იყოს, ბალღი საოცრად გონივრულ რჩევას მოგცემს. ღმერთო ჩემო! როცა ეს პატარა ჩიტუნები მიამიტად მოგაპყრობენ გაბრწყინებულ თვალებს, რა სინდისით უნდა მოატყუო ისინი! ჩიტუნები-მეთქი, იმიტომ ვთქვი, რომ ჩიტზე წმინდა ამ ქვეყნად არ არის რა.“

„როგორც დედის გული ხარობს ჩვილის პირველი ღიმილით, ისევე ღმერთს უხარია, როცა ზეციდან გადმოიხედავს და ვინმე ცოდვილს დაინახავს, სულითა და გულით დამდგარს.“

„სიბრალული შეადგენს ადამიანთა ყოფის ყველაზე დიდსა და იქნებ ერთადერთ კანონს.“

„ადამიანმა ძალით უნდა დაიბრუნოს დაკარგული რწმენა. ახლა სულის სიმწარით სჭირდება ეს… დიახ! რაღაც უნდა სწამდეს, ვიღაც უნდა სწამდეს!“

 

[თათია]

ვინაიდან კარგად არ მახსოვს, ვფიქრობ, გადახედვა არ მაწყენდა :)