დაგეგმილი სასწაული - მსჯელობისთვის

[ლაშა]

      იერუსალიმში, ღმრთაებრივი ცეცხლის გარდმოსვლა, უკვე მრავალი წელია ფართო საზოგადოების ყურადღებას იპყრობს. მორწმუნეთა ნაწილი იმასაც ახერხებს, ამ სასწაულს იერუსალიმში, აღდგომის ტაძარში დაესწროს და საერთო მხიარულების მონაწილე იყოს (თუნდაც ბანკიდან აღებული სესხებით და ა.შ) - მთავარია ახლადგადმოსულ ცეცხლს ახლოდან შეხედონ. ხოლო მორწმუნეთა მეორე მხარე, ეჭვის თვალით უყურებს სასწაულს, რომელიც ყოველწლიურად ასე „დაგეგმილად“ ხორციელდება და ამის გამო ჩვეულებრივ, რელიგიურ სარიტუალო ნაწილად რაცხავს. ცხადია არსებობს ოქროს შუალედიც, რომელზეც ცოტა მოგვიანებით.

      ზუსტად არ მახსოვს, მაგრამ მგონი იერუსალიმის პატრიარქმა თქვა რამდენიმე წლის უკან - თუ ადამიანებს აღდგომის სიხარულის განცდა ცეცხლის გარეშე არ შეუძლიათ, მაშ, აზრი ეკარგება ამ სასწაულსაცო.

      მთავარი არგუმენტი, რომლის მიხედვითაც ამ სასწაულს ეჭვქვეშ აყენებენ არის მისი მოქმედების დრო და ადგილი - ყოველ წელს, იერუსალიმში, აღდგომის ტაძარში, სწორედ მაშინ, როდესაც მართლმადიდებელი პატრიარქი შედის კუვუკლიაში ზეციდან გადმოდის ღვთაებრივი ცეცხლი, რომელსაც პატრიარქი უწილადებს ტაძარში შეკრებილ მრევლს. ერთი მხრივ ცოტა უჩვეულოა და რთულია არ დაეთანხმო ეჭვითმზირალთ - როგორ შეიძლება სასწაული ხდებოდეს სწორედ მაშინ, როცა ადამიანები იკრიბებიან სასწაულის მოლოდინით? განა სასწაულის ბუნება ასეთია - ადამიანს როცა უნდა, მაშინ მოხდეს? განა სასწაული ყოველთვის რაღაც მიზანს არ უნდა ისახავდეს მიზნად? და ა.შ. და ა.შ.

      მართალია, წმინდა წერილი იცნობს სასწაულს, რომელიც წლითი წლად ყოველთვის, ერთსა და იმავე ადგილას აღესრულებოდა, მაგრამ იმ სასწაულში იყო მთავარი ნიუანსი - არავინ იცოდა როდის გარდამოვიდოდა ანგელოზი და აამღვრევდა წყალს ბითეზდაში. ამიტომ ეს ეპიზოდი და ბითეზდას არგუმეტი არცეთი მხარისთვის არ არის ბოლომდე ხელმოსაჭიდი. მინდა გავიხსენო ბიბლიური სხვა ამბავიც.

      40 წლის განმავლობაში, უდაბნოში, დაბარებულივით, ყოველ დღე მოდიოდა ციური მანანა და კვებავდა იუდეველებს. ასევე დაბარებულივით, შაბათს მანანა არ მოდიოდა. მორწმუნე საზოგადოება, ამ ამბავს სასწაულს უწოდებს და მანანას ციურობაში და სასწაულობაში ძნელად თუ ეპარებათ ეჭვი, ყოველშემთხვევაში იმათ, ვინც ზემოთ ცეცხლის ღვთაებრიობის შესახებ ეჭვით საუბრობს. მაგრამ მოდით შევხედოთ იუდეველების თვალით, რომლებიც ეგვიპტიდან გამოსვლაში დაიბადნენ და გაიზარდნენ. 40 წლის სულ არ ვარ, ამიტომ გამიჭირდება ამ თვალსაწიერიდან აზროვნება, მაგრამ თქვენ წარმოიდგინეთ - ადამიანები დაიბადნენ და იზრდებიან გარემოში, რომელშიც ყოველ დილით, უდაბნოს ქვიშიან ტრამალებზე ცვარად დადებულ მანანას კრეფენ და ამით ირჩენენ თავს. ეს ხომ მათი ყოველდღიურობაა? განა სასწაული უნდა ვუწოდოთ?

ნიკოლა პუსენი, ისრალიტელები კრეფენ მანანას, 1638

      მაკვირვებს ერთი რამ - რატომ ფიქრობენ, რომ შეუძლებელია, რომელიმე საუკუნეში, ღმერთს ეთქვა რომელიმე წმინდანისთვის - აღდგომის დღესასწაულზე, შაბათ დღეს, თუკი ეპისკოპოსი ჩემი საფლავის ადგილას შემოვა, მას საღმრთო ცეცხლს გარდამოვუვლენ ზეციდან. ადამიანები, ვისაც ეჭვი შეაქვთ ცეცხლის ღმრთაებრიობაში, ცეცხლის გარდამოსვლას იმის მეათედჯერც არ მოსწრებიან, რამდენჯერაც რიგით ებრაელს ჰქონდა მანანა აკრეფილი და დაგემოვნებული უდაბნოში. და ჩვენ მაინც გვწამს მანანას ციურობის და გვახარებს ებრაელთა მორწმუნეობა ან გვაკვირვებს მათი ურწმუნოება - ეგვიპტეში საჭმელი მაინც გვქონდაო - როცა საყვედურობდნენ მოსეს.

      არის ერთი ამბავი - ღვთაებრივი ცეცხლის შესახებ საუბრები მას შემდეგ გახშირდა და კრიტიკაც და ეჭვებიც უფრო მომძლავრდა, როცა მისდამი რწმენით აღვსილმა მართლმადიდებელმა ქრისტიანებმა კათოლიკეებს, პროტესტანტებს, სხვადასხვა დენომინაციებისა თუ რელიგიების წარმომადგენლებს, საკუთარი სარწმუნოების ჭეშმარიტების დამტკიცება ამ ცეცხლის მაგალითის საფუძველზე დაუწყეს. აი, ჩვენთან არს ჭეშმარიტება რადგან ცეცხლი მარტო მართლმადიდებელ პატრიარქზე გადმოდისო. მსგავსი დამოკიდებულება აჩენს სწორედ ეჭვების და კრიტიკის საფუძველს.

      ოქროს შუალედს რაც შეეხება - გწამდეს და ამ სარწმუნოებით ცხოვრობდე შემდეგ მოტივზე - „რომელი ხედავს დაფარულსა, მოგაგოს შენ ცხადად“.

ქრისტე აღსდგა!

      ღმრთაებრივი ცეცხლი 2019 წელსაც გარდამოვიდა. იხილეთ ვიდეო.